Tiền Tệ Là Gì? Bản Chất Và Chức Năng Cơ Bản Của Tiền Tệ

Sự xuất hiện của tiền tệ là một phát minh đặc biệt của nhân loại làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt của nền kinh tế – Xã hội. Ngày nay, chúng ta không thể phủ nhận chức năng tiền tệ trong việc trao đổi và thanh toán để đổi lấy hàng hóa, dịch vụ quy định tại một quốc gia nào đó. Bạn đã biết rõ về khái niệm tiền tệ là gì, bản chất và chức năng cơ bản của nó chưa? Cùng với Haagrico khám phá bài viết để biết thêm thông tin nhé!

Tiền tệ là gì?

Tiền tệ chính là một phương tiện thanh toán được dùng trao đổi hàng hóa và dịch vụ ở một quốc gia và được mọi người chấp nhận sử dụng. Tiền được phát hành ở cơ quan Nhà nước nhằm duy trì và phát triển nền kinh tế của quốc gia đó.

Để hiểu rõ hơn về tiền tệ là gì? Theo khái niệm của kinh tế học, tiền được chia thành nhiều hình thức như sau:

• Tiền mặt: Tiền dạng giấy hoặc kim loại.
• Tiền gửi ngân hàng: Tiền các cá nhân hay doanh nghiệp gửi vào ngân hàng nhằm đáp ứng mục đích thanh toán không cần tiền mặt và hình thức này có thể dễ dàng chuyển đổi sang tiền mặt.

Ngoài ra, còn có những tài sản khác được quy đổi thành tiền như: Trái phiếu, hối phiếu, tiền tiết kiệm, kỳ phiếu, ngoại tệ.

Sự ra đời của tiền tệ trên thế giới

Tiền tệ được xem là một phát minh vĩ đại của nhân loại và được trải qua nhiều giai đoạn phát triển, thay đổi để có thể thống nhất sử dụng tại một quốc gia nào đó.

Vào thời cổ đại, để mua bán sản phẩm người ta thường dùng đồ vật hoặc các sản phẩm khác mang giá trị tương đương như: Lông chim sặc sỡ, đuôi voi hay răng cá mập…Tuy nhiên, khi con người bước vào giai đoạn tìm ra cách đúc tiền bằng kim loại thì nền văn hóa đã bước vào giai đoạn mới. Giá trị của đồng tiền phụ thuộc vào giá trị vật liệu tạo ra nó.

Sự ra đời của tiền tệ trên thế giới là một chủ đề không ai có thể khẳng định cột mốc thời gian xuất hiện. Tuy nhiên có một số thông tin cập nhật đã cho thấy các nhà khảo cổ học thời xưa đã phát hiện ra những đồng tiền kim loại có từ năm 600 trước công nguyên, chứng tỏ tiền tệ đã có từ rất lâu và đã được lưu hành.

Ban đầu, người xưa dùng kim loại quý như vàng hay bạc để tạo ra tiền xu và in hình người hoặc thú trên mỗi đồng tiền để xác định giá trị của nó. Vào khoảng năm 1200, người Trung Quốc đã tự tay đúc ra những đồng tiền bằng sắt đầu tiên.

Tuy nhiên những đồng tiền này không có giá trị cao, quá trình sử dụng cũng khó khăn vì trọng lượng của nó khá nặng, vì thế chính phủ đã cho in và phát hành giấy biên nhận để quy đổi ra tiền xu.

Ở giai đoạn đó, đồng tiền xu và tiền giấy được sử dụng phổ biến tại các quốc gia trên thế giới, mỗi nơi đều có những loại đồng tiền riêng để trao đổi, mua bán trong phạm vi của mình.

Bên cạnh đó còn có một số loại tiền khác như: Tiền điện tử, tiền mã hóa bitcoin, coupon…Tuy nhiên, các loại tiền này không được chính phủ bảo hộ vì không có giá trị hiện kim thực tế.

Bản chất của tiền tệ là gì?

Sau khi đã có những lý giải về tiền tệ là gì thì những bản chất của tiền cũng đã được nghiên cứu và tìm ra câu trả lời. Qua những phân tích từ Nhà kinh tế học Karl Marx, bản chất của tiền tệ là “một loại hàng hóa đặc biệt” có giá trị tương đương với những hàng hóa khác.

Qua đó, theo quan điểm của ông tiền có giá trị sử dụng đặc biệt thế nên hoàn toàn đáp ứng được hầu hết các nhu cầu của người sử dụng và cả người sở hữu nó. Bản chất tiền tệ được thể hiện qua mối quan hệ lao động giữa những người sản xuất hàng hóa, giúp cho quá trình trao đổi được thực hiện chính xác giá trị và thuận tiện hơn.

Lưu thông tiền tệ là gì?

Lưu thông tiền tệ chính là quá trình vận động của tiền tệ trong nền kinh tế, thực hiện chức năng như phương tiện mua bán, trao đổi hàng hóa, thanh toán các khoản nợ giữa các chủ thể với nhau.

Vậy lưu thông tiền tệ là gì? Chúng sẽ được thể hiện qua 2 hình thức lưu thông: Tiền mặt và không tiền mặt.

Lưu thông tiền mặt

Đây là sự vận động của tiền mặt trong quá trình lưu thông hàng hóa, dịch vụ, thanh toán nợ hay được hiểu là dùng tiền mặt để mua bán và giao dịch trong các hoạt động hàng ngày.

Ưu điểm:

• Tiện lợi khi mang theo sử dụng
• Thuận tiện cho việc cất giữ
• Giá trị tiền được thể hiện rõ sự chênh lệch thông qua các con số, số càng cao thì giá trị càng lớn và ngược lại
• Quá trình lưu thông tiền mặt được kiểm soát bởi Chính phủ
• Khả năng thanh toán của tiền tệ được công khai và giữ được giá trị theo thời gian.

Nhược điểm:

Tiền mặt rất dễ bị làm giả, dễ gặp phải rủi ro mất trộm, mất cắp và dễ mất giá nếu lạm phát xảy ra.

Lưu thông không tiền mặt

Hình thức này chính là sử dụng tiền mã hóa hay các công cụ tiền ghi sổ trong quá trình lưu thông hàng hóa, dịch vụ. Lưu thông không tiền mặt được thể hiện với các dạng thẻ thanh toán, ủy nhiệm chi hay ủy nhiệm thu…

Ưu điểm:

• Giảm chi phí lưu thông tiền mặt như in ấn, bảo quản, vận chuyển…
• Quá trình sử dụng nhanh chóng, thuận tiện nhưng vẫn đảm bảo an toàn, giao dịch hiệu quả trong quá trình sử dụng tiền.

Nhược điểm:

• Cần đáp ứng yêu cầu về hạ tầng kinh tế cũng như trình độ dân trí phát triển
• Cần sự phát triển khoa học công nghệ cao để mã hóa tiền
• Tính bảo mật có thể bị ảnh hưởng trong trường hợp tội phạm có ý định hack tài khoản.

Các chức năng cơ bản của tiền tệ

Các nhà kinh tế học đã chia tiền tệ thành nhiều chức năng và mỗi chức năng đều có vai trò nhất định trong sự vận hành trên thị trường. Cụ thể, các chứng năng cơ bản của tiền tệ là gì?

Phương tiện lưu thông

Đây là chức năng quan trọng nhất của tiền tệ, được xem là yếu tố trung gian trong việc trao đổi, lưu thông hàng hóa, dịch vụ.

Tiền tệ đóng vai trò như một phương tiện để giao dịch trong nền kinh tế ở mọi quốc gia, tạo điều kiện cho quá trình trao đổi mua bán giữa người này với người khác thuận tiện hơn.

Đơn vị đo lường

Tiền tệ được xem là đơn vị đo lường hàng hóa, dịch vụ hay sản phẩm. Khi sản phẩm hay dịch vụ có giá trị càng cao thì mệnh giá tiền sử dụng cho việc trao đổi càng lớn.

Trường hợp giá trị hàng hóa được ước lượng bằng tiền được gọi là giá cả và được xác định bằng giá trị của hàng hóa cũng như mối quan hệ cung-cầu của món hàng đó trên thị trường.

Phương tiện tích lũy

Tiền tệ chính là tài sản và có thể tích lũy được bằng cách rút chúng ra khỏi lưu thông và đem cất trữ. Nếu lượng tiền tích trữ càng lớn thì của cải, vật chất trong xã hội cũng sẽ lớn theo. Tuy nhiên, quá trình tích lũy tiền này có thể bị mất giá khi nền kinh tế có lạm phát.

Phương tiện thanh toán

Trong quá trình lưu thông và sử dụng tiền tệ thì sẽ sinh công nợ và sẽ được thỏa thuận trả vào dịp khác hay nhu cầu vay mượn, nộp thuế…Trường hợp này tiền tệ chính là phương tiện để thanh toán.

Tiền tệ thế giới

Khi mối quan hệ buôn bán giữa các quốc gia xuất hiện thì tiền tệ thế giới được hình thành. Tiền tệ thế giới được lưu thông nhằm thực hiện nhiều mục đích khác nhau. Việc đổi tiền của quốc gia này thành tiền của quốc gia khác sẽ tuân theo sự chênh lệch đồng tiền giữa các quốc gia.

Kết luận

Qua bài viết trên, Haagrico đã giới thiệu đến bạn đọc những thông tin về tiền tệ là gì, bản chất, các chức năng cũng như hình thức lưu thông của tiền trên thị trường. Hy vọng bạn sẽ cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích và hiểu hơn về các khái niệm của tiền tệ. Theo dõi Haagrico để cập nhật thêm nhiều bài viết mới nhất nhé!